تاثیر محلول‌پاشی نانوکلات آهن و منگنز روی عملکرد و اجزای عملکرد جو (Hordeum vulgare L.) تحت شرایط کمبود آب آبیاری در مراحل مختلف رشد

جو یکی از سازگارترین غلات است که در شرایط آب و هوایی مساعد، در خاک حاصلخیز که قابلیت نگهداری آب در آن زیاد باشد کشت می‌گردد. این گیاه نسبت به گندم در برابر خشکی مقاوم‌تر است، پدیده خشکی در ایران یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولیدات زراعی است. اعمال تنش کم‌آبی به‌شدت اجزای عملکرد و عملکردهای بیولوژیک و دانه را کاهش می‌دهد. استفاده از نانو کودها منجر به افزایش کارایی استفاده از عناصر غذایی، مدیریت صحیح مصرف کود و کاهش تعداد دفعات کاربرد کود می‌شود. بدین ‌منظور آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95 - 1394 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد کود نانو کلات آهن و منگنز دارای 11 سطح به ترتیب شامل غلظت یک در هزار کود نانو کلات آهن، سه در هزار کود نانو کلات آهن، یک و نیم در هزار نانو کلات منگنز، سه در هزار کود نانو کلات منگنز، یک در هزار کود نانو کلات آهن و یک و نیم در هزار کود نانو کلات منگنز، یک در هزار کود نانو کلات آهن و سه در هزار کود نانو کلات منگنز، یک و نیم در هزار کود نانو کلات منگنز و سه در هزار کود نانو کلات آهن، سه در هزار کود نانو کلات آهن و سه در هزار کود نانو کلات منگنز، بدون محلول‌پاشی (شاهد)، محلول‌پاشی آب خالص، سه در هزار کود میکرو آهن و سه در هزار کود میکرو منگنز، به‌عنوان فاکتور فرعی و رژیم‌های آبیاری در سه سطح بدون تنش (50% آب قابل‌استفاده مزرعه)، کم‌آبی در مرحله رویشی (30% آب قابل‌استفاده مزرعه در مرحله رویشی) و کم‌آبی در مرحله زایشی (30% آب قابل‌استفاده مزرعه در مرحله زایشی بود، به‌عنوان فاکتور اصلی بودند. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی سطوح مختلف نانو کلات آهن و منگنز در مراحل رویشی و زایشی موجب افزایش میزان عملکرد و اجزای عملکرد خصوصاً در مرحله‌ی رویشی شد، حال‌آنکه تیمار شاهد (بدون محلول‌پاشی) کمترین میزان عملکرد و اجزای عملکرد را داشت. همچنین اثرات متقابل نانو کلات آهن و منگنز و سطوح مختلف تنش کمبود آب بر کلیه صفات اندازه‌گیری شده به‌جز شاخص برداشت معنی‌دار بود. درنهایت نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی در مرحله زایشی و رویشی موجب کاهش و استفاده از نانو ذرات موجب افزایش میزان عملکرد و اجزای عملکرد می‌گردد؛ بنابراین، عوارض جانبی ناشی از کمبود آب می‌تواند در این منطقه و مناطق مشابه با محلول‌پاشی نانو کلات آهن و منگنز کاهش یابد.